“သင့္ စိတ္ကူး စိတ္သန္း ကို ယံုၾကည္လိုက္ပါ။
သင္ လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ အရာကို ျပင္းျပင္းျပျပ စြဲလမ္း ဝါသနာၾကီးျခင္း ဆိုတာ သင့္ စိတ္ကူး၊
အၾကံအစည္၊ ရည္ရြယ္ခ်က္ကို ယံုၾကည္တဲ့ အခ်ိန္အခါမွာ ေရာက္လာပါလိမ့္မယ္။” လို႕ ဂ်ပ္စ္တီနာ ကေဗးလ္ (Justina Kavale) က ေျပာပါတယ္။
ဂ်ပ္စ္တီနာ ကေဗးလ္ ဟာ ၃၃ ႏွစ္အရြယ္
ဆပ္ျပာနဲ႕ အလွကုန္ လုပ္ငန္းရွင္ တစ္ေယာက္ ျဖစ္ပါတယ္။ သူမဟာ မၾကာေသးခင္ကပဲ နမီးဘီးယား
မွာ ဆပ္ျပာ၊ ေခ်းခ်ြတ္ေဆးနဲ႕ အလွကုန္ပစၥည္းေတြ ထုတ္လုပ္တဲ့ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေလး
တစ္ခုကို စတင္ခဲ့ပါတယ္။ သူမရဲ႕ စီးပြားေရးကို အခ်ိန္ပိုင္း လုပ္ေဆာင္ ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ
ဂ်ပ္စ္တီနာ ဟာ သူမရဲ႕ ပံုမွန္ ၉ နာရီ - ၅ နာရီ
အလုပ္ကေန ထြက္ျပီး ကိုယ္ပိုင္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေလး တိုးတက္လာဖို႕ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ထားျပီး
အာရံုစိုက္ လုပ္ကိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ယခုေတာ့ သူမရဲ႕ အိပ္မက္ အတိုင္း ကိုယ္ပိုင္ စီးပြားေရးကို
အခ်ိန္ျပည့္လုပ္ျပီး ေအာင္ျမင္မွဳ လမ္းေၾကာင္းေပၚ ေလွ်ာက္လွမ္းေနပါျပီ။
အာဖရိကန္ စြန္႔ဦးတီထြင္ စီးပြားေရး
လုပ္ငန္းရွင္ ဆုကို ရခဲ့တဲ့ ဂ်ပ္စ္တီနာ ဟာ တျခား အာဖရိကန္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္မ်ားကို
အၾကံဥာဏ္ တစ္ခ်ိဳ႕ ေပးခဲ့ပါတယ္။
အင္တာဗ်ဳး ေမးခြန္းေတြကို ေအာက္ပါအတိုင္း
ေျဖၾကားခဲ့ပါတယ္။
“ခင္ဗ်ားရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္
ကုမၸဏီ ကို စတင္ဖို႕ ဘာက တြန္းအားေပးခဲ့တာလဲ”
“ စီးပြားေရး စီမံခန္႕ခြဲမွဳ မဟာဘြဲ႕
သင္တန္းမွာ တက္ဖို႕ စာရင္းသြင္းလိုက္တဲ့ အခ်ိန္မွာပဲ ကၽြန္မ ကိုယ္ပိုင္ ကုမၸဏီ တစ္ခု
စတင္ဖို႕ စိတ္ကူးရခဲ့ပါတယ္။ သင္တန္းမွာ သင္ခန္းစာ modules အမ်ိဳးမ်ိဳး ယူခဲ့ပါတယ္၊
ကၽြန္မ လုပ္ေနတဲ့ အလုပ္က ရာထူးေနရာမွာ အဲဒီ စြမ္းေဆာင္ရည္ (skills) ေတြကို ေတြကို အသံုးခ်ခြင့္
မသာခဲ့ပါဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ ကၽြန္မက ကိုယ္ပိုင္ ကုမၸဏီ သာရွိရင္ စာထဲက အခ်က္ေတြကို ပိုျပီး
ေကာင္းေကာင္း အသံုးခ်ႏိုင္မယ္ လို႕ ေတြးခဲ့တာပါ။ တီထြင္မွဳ ဆိုတာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္
ျဖစ္ဖို႕ တစ္စိတ္တပိုင္း ဆိုတာမ်ိဳး၊ ေစ်းကြက္ သုေတသန၊ စာရင္းကိုင္ပညာ နဲ႕ တျခားဟာေတြ
အမ်ားၾကီးပါပဲ။ အဲဒီေနာက္ ကၽြန္မ ကိုယ္ပိုင္ ကုမၸဏီ ကို မွတ္ပံုတင္ျပီး ၂၀၁၂ ေမလမွာေတာ့
အမွန္တကယ္ ျဖစ္လာပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ၂၀၁၂ မွတ္ပံုတင္ျပီးခ်ိန္
ကေန ၂၀၁၄ အကုန္ေလာက္ ဒီအိပ္မက္ကို ေလ့လာသံုးသပ္ျပီး လွဳပ္ရွားမွဳ မစခင္အထိ ကုမၸဏီဟာ
ျငိမ္သက္ေနပါေသးတယ္။ အဲဒီ အခိုက္အတန္႕မွာ ကၽြန္မ ထုတ္ကုန္ နည္းနည္း ပဲ ထုတ္ျဖစ္ခဲ့ျပီး
ELI တံဆိပ္နဲ႕ အေရာင္းျမွင့္တင္ဖို႕ ၾကိဳးစားခဲ့ပါတယ္။ ေရခ်ိဳးခရင္မ္၊ ပန္ကန္ေဆး ဆပ္ျပာ၊
နွဳတ္ခမ္းနီ အဆီ ေတြပါ။ ႏွစ္လ ၾကာတိုင္း ထုတ္ကုန္ အသစ္ တစ္ခု ထပ္ထုတ္ႏိုင္ဖို႔ ၾကိဳးစားခဲ့ပါတယ္။
”
“အလွကုန္ ပစၥည္းေတြ ထုတ္ဖို႕
ဘာေၾကာင့္ အာရံုစိုက္ ျဖစ္ခဲ့တာလဲ၊ ဘယ္အရာက ခင္ဗ်ားကို သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ မထိခိုက္တဲ့
ပစၥည္းေတြ ထုတ္မယ့္ စီးပြားေရး စိတ္ကူးေကာင္းေတြ ျဖစ္ေစတာလဲ”
“ကၽြန္မက အေျခခံ လိုအပ္ခ်က္ကို ျဖည့္ဆည္းႏိုင္မယ့္
ထုတ္ကုန္ေတြ ထုတ္ဖို႔ နဲ႕ ဝန္ေဆာင္မွဳေတြ ေပးခ်င္ပါတယ္။ နမီးဘီးယား မွာ လူတိုင္းလို
လုပ္ေနတယ္ လို႕ ထင္ရတဲ့ လုပ္ငန္းေတြကိုလည္း မလုပ္ခ်င္ပါဘူး။ စားေသာက္ဆိုင္၊ အိမ္တြင္း
အလွဆင္၊ ေဖ်ာ္ေျဖေရး လုပ္ငန္းေတြကို ေရွာင္ျပီးေတာ့ တစ္ခုခု မတူတာ လုပ္ခ်င္ပါတယ္။ ကၽြန္မက
ဝယ္တာေတြ၊ ျပန္ေရာင္းတာေတြ မဟုတ္ပဲ ကိုယ္ပိုင္ ကုန္ပစၥည္း ထုတ္လုပ္ခ်င္တာပါ။ နမီးဘီးယား
လုပ္ ပစၥည္း ေတြ ထြက္ေပၚဖို႕ အခ်ိန္သင့္ျပီလို႔
ထင္ပါတယ္။ နမီးဘီးယားမွာ သြင္းကုန္ေတြကို အားထားေနရတာ မ်ားျပီး ျပည္တြင္း ျဖစ္က နည္းပါတယ္။
နမီးဘီးယားမွာ ဆပ္ျပာ ထုတ္တဲ့ ကုမၸဏီက ၄ ခုထက္ နည္းျပီး ဆပ္ျပာေတြ၊ အလွကုန္ေတြက သိပ္
မပ်ံႏွံ ေသးပါဘူး။ ေစ်းကြက္မွာ တျခားႏိုင္ငံက သြင္းတဲ့ ဆပ္ျပာေတြပဲ မ်ားေနပါတယ္။
အဲဒီ အခ်ိန္က ကၽြန္မမွာ သဘာဝ ပစၥည္
၁၀၀ ရာခိုင္နွဳန္း သံုးထားတဲ့ နွဳတ္ခမ္းနီ အဆီပဲ ရွိပါေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ စိတ္ကူးကေတာ့
ပတ္ဝန္းက်င္ မညစ္ညမ္းတဲ့ သဘာဝ ပစၥည္းသံုး ထုတ္ကုန္ေတြ တျဖည္းျဖည္း ထုတ္သြားဖို႕ ပါ။
ကၽြန္မမွာ အရင္းအႏွီး ရလာတဲ့အခါ ျဖစ္လာမွာပါ။ ဆပ္ျပာနဲ႕ အလွကုန္ သုေတသန နဲ႕ ထုတ္လုပ္မွဳ
အတြက္ ကၽြမ္းက်င္သူေတြ ကလည္း ေစ်းမေပါဘူးေလ။”
“နမီးဘီးယားမွာ စီးပြားေရး
စလုပ္တဲ့အခါ အခက္အခဲဆံုး အပိုင္းက ဘာပါလဲ”
“အခက္အခဲဆံုး အပိုင္းကေတာ့ ဘ႑ာေရး
အေျခအေနပါ။ ဆပ္ျပာရည္ ေရာေမႊတဲ့ စက္နဲ႕ ပထမဆံုး
ကုန္ၾကမ္းေတြ ရႏိုင္ဖို႕ကတင္ မလြယ္လွပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္မ ဒါကို လုပ္ရပါမယ္။ ဘ႑ာေရး
အဖြဲ႕ အစည္းေတြ ဆီကို အရင္းအႏွီး ရဖို႕ သြားခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္မမွာ စီးပြားေရး လုပ္ပံုကိုင္ပံုေတြ၊
ထုတ္ကုန္ေတြက ကၽြန္မရဲ႕ အယူအဆကို လြယ္လြယ္ကူကူ
ရွင္းျပႏိုင္ဖို႕ အဆင္သင့္ ရွိေနခဲ့ပါတယ္။ လိုအပ္တဲ့ စက္ပစၥည္းေတြ ကုန္ၾကမ္းေတြ ျပည္တြင္းကေန
ရဖို႕က စိန္ေခၚမွဳ တစ္ခုပါပဲ။ စက္ေတြနဲ႕ ဆပ္ျပာပုလင္းေတြကို
ေတာင္အာဖရိက ကေန တင္သြင္းရပါမယ္။ အဲလို လုပ္ရရင္ သယ္ပို႕ခနဲ႕ ဝယ္ရတာေတြေၾကာင့္ ထုတ္လုပ္တဲ့ ပစၥည္းက ေစ်းတက္ေတာ့မွာပါ။
ေစ်းကြက္မွာ လူအမ်ားစုကို သူတို႕ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ သံုးလာတဲ့ ပစၥည္းေတြကို ေျပာင္းျပီး
သံုးၾကည့္ဖို႕ ဆြဲေဆာင္ရတာ လြယ္တဲ့ ကိစၥေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ကၽြန္မ စဥ္းစားမိတာက လူေတြဟာ
တစ္ခါတေလ ျပည္တြင္း ထုတ္ကုန္ေတြကို သံသယ ရွိေနတဲ့ သေဘာ ရွိေနပါတယ္။ ဒီအျမင္ကို ကၽြန္မက
ေျပာင္းပစ္ခ်င္ပါတယ္။ ကၽြန္မရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ အရည္အေသြးျမင့္တဲ့ ပစၥည္းေတြ ထုတ္ခ်င္တာပါ။”
“ခင္ဗ်ား ကိုယ္ပိုင္ စီးပြားေရး
စလုပ္တုန္းက ေလ့လာခဲ့ရတဲ့ သင္ခန္းစာေတြထဲကေန တစ္ျခားလူေတြကို ဘာမ်ား အၾကံဥာဏ္ ေပးခ်င္ပါသလဲ”
“ရွင့္ စိတ္ကူး စိတ္သန္း ကို ယံုၾကည္လိုက္ပါ။
ရွင္ လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ အရာကို ျပင္းျပတဲ့ စိတ္အားထက္သန္ စြဲလမ္းမွဳ ဆိုတာ ရွင့္ စိတ္ကူး၊
အၾကံအစည္၊ ရည္ရြယ္ခ်က္ကို ယံုၾကည္တဲ့ အခ်ိန္အခါမွာ ေရာက္လာပါလိမ့္မယ္။ ရွင္ အဲဒီ အရာကို
ယံုၾကည္တယ္ ဆိုရင္ ရွင္ ရည္ရြယ္တဲ့ ဝယ္သူေတြ ဆီကို ရွင့္ရဲ႕ စိတ္ကူးေတြကို မိတ္ဆက္ေပးဖို႕၊
ေရာင္းခ်ဖို႔ လြယ္ကူ လာပါလိမ့္မယ္။ စီးပြားေရး နဲ႕ ပတ္သက္ျပီး စိတ္အားထက္သန္တဲ့ ၊ လူမွဳအဖြဲ႕
အစည္းရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ကို ေျဖရွင္းေပးႏိုင္တဲ့ လူေတြ ဆီကို ေျပာဖုိ႕လည္း အေရးၾကီးပါတယ္။
စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ ျဖစ္ဖို႕ နဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ ရွင့္စိတ္ကူးကို ျမွင့္တင္ႏိုင္မယ့္
Forums (ေဆြးေႏြးပြဲ) ေတြမွာ ပါဝင္ပါ။ အဲဒီလို ေဆြးေႏြးပြဲေတြ တက္တဲ့ အခါတိုင္းမွာ
ရွင့္ကို ပိုျပီးေတာ့ တြန္းအားေတြ ျဖစ္ေစျပီး သင့္ စိတ္ကူး အၾကံအစည္ကို အေကာင္အထည္
ေဖာ္ခ်င္စိတ္ေတြ ေပၚလာမွာပါ”
အာဖရိကန္ သန္းေပါင္းစြာ လိုပဲ ဂ်ပ္စ္တီနာ
မွာလည္း အိပ္မက္တစ္ခု ရွိခဲ့ျပီး အဲဒီ အိပ္မက္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ မလြယ္ကူပါဘူး။
သူမရဲ႕ ပန္းတိုင္ကို ေရာက္ေအာင္ စိန္ေခၚမွဳ
အခက္အခဲေတြ အမ်ားၾကီး ရင္ဆိုင္ခဲ့ရပါတယ္။ အေရးၾကီးတာကေတာ့ သင့္မွာ ထက္သန္ ျပင္းျပတဲ့
စိတ္ထားနဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္ကို ေအာင္ျမင္ခ်င္တဲ့
ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခိုင္ခိုင္မာမာ ခ်ထားဖို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုအခါမွာ ဂ်ပ္စ္တီနာ ဟာ သူမရဲ႕ ထုတ္ကုန္ေတြကို ထုတ္လုပ္ ေရာင္းခ် ေနပါျပီ။ သူမရဲ႕
တံဆိပ္ ဟာ အိမ္သံုး တံဆိပ္ တစ္ခုအေနနဲ႕ နာမည္ ရလာခဲ့ပါျပီ။
စြန္႔ဦးတီထြင္ လုပ္ငန္းရွင္ ျဖစ္ခ်င္သူေတြ
အေနနဲ႕ မိမိ စြန္႔စားလိုတဲ့ စီးပြားေရး ဧရိယာ နဲ႕ ပတ္သက္ျပီး သုေတသန ျပဳဖို႔ ၊ ေစ်းကြက္
အေျခအေန၊ အရြယ္အစား ကို ေသခ်ာ ေလ့လာထားဖို႕ အေရးၾကီးပါတယ္။ သင္ ထုတ္ခ်င္တဲ့ ထုတ္ကုန္
သို႔ ဝန္ေဆာင္မွဳဟာ ေစ်းကြက္ လိုအပ္ခ်က္ကို ျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္တဲ့ အမ်ိဳးအစား ျဖစ္ဖို႔လည္း
လိုပါတယ္။
စီးပြားေရး လုပ္ငန္းတစ္ခုကို စတင္
လုပ္ကိုင္ဖို႔ ဆိုရင္ အရင္းအႏွီး ကလည္း အဓိက လိုအပ္ခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သင့္မွာ
စီးပြားေရး စီမံခ်က္ plan ကို ေသခ်ာ ေရးဆြဲထားတယ္၊ စိတ္ကူး အၾကံဥာဏ္ ေကာင္းေကာင္း ရွိတယ္
ဆိုရင္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမယ့္ သူေတြကို ရွာလို႔ ရႏိုင္ပါတယ္။
အာဖရိက မွာေတာ့ ငယ္ရြယ္တဲ့ စီးပြားေရး
လုပ္ငန္း လုပ္ခ်င္သူေတြအတြက္ ရင္းႏွီး ျမွဳပ္ႏွံေပးမယ့္ လုပ္ငန္းၾကီးေတြ အမ်ားအျပား
ရွိပါတယ္ လို႕ အာဖရိက က စီးပြားေရး လုပ္ခ်င္သူေတြ
အတြက္ အၾကံေပးထားပါတယ္။
သိဂၤါေက်ာ္
Reference: https://africanentrepreneurshipaward.com
http://luckypesa.com
